تهران، خیابان انقلاب، خیابان خارک، پلاک 11
(205) 021-66716100
هنگامی که کودکی با فلج مغزی متولد می شود، دلایل آن اغلب رویدادهای قابل پیشگیری است که قبل از تولد، در طول فرآیند زایمان یا بلافاصله پس از تولد رخ میدهد. بسیاری از متخصصان با شناسایی خطرات و توسعه اقدامات پیشگیرانه برای پیشگیری از فلج مغزی تلاش میکنند.
وقتی صحبت از پیشگیری از فلج مغزی به میان میآید، نهادها و افراد متعددی در کاهش میزان صدمات هنگام تولد نقش دارند.
پس از تشخیص فلج مغزی کودک، والدین سوالات بیشماری دارند. یکی از اولین سؤالاتی که والدین احتمالاً انجام می دهند این است: "چگونه این اتفاق برای فرزند من افتاد؟" این سوالی است با پاسخی چندوجهی و پیچیده که برای هر کودکی متفاوت است. همانطور که والدین به دنبال پاسخها و راهحلهای آینده هستند، احتمالاً میپرسند "چگونه می شد از این امر جلوگیری کرد؟"
پیشگیری از فلج مغزی یک نگرانی اساسی در جامعه پزشکی است. این امر مستلزم مشارکت جوامع پزشکی و تحقیقاتی و همچنین دولت است. علاوه بر این، والدین میتوانند اقدامات خاصی را انجام دهند که احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی را تا حد زیادی کاهش میدهد.
فلج مغزی شایعترین ناتوانی حرکتی دوران کودکی است. بر اساس مطالعات مبتنی بر جمعیت انجام شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، فلج مغزی 1.5 تا 4 مورد از هر 1000 تولد زنده در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار میدهد. شبکه نظارت بر اوتیسم و ناتوانیهای رشدی CDC همچنین تخمین میزند که از هر 323 کودک، 1 کودک فلج مغزی دارد. فلج مغزی پسران را بیشتر از دختران مبتلا می کند. حدود 77 درصد از کودکان مبتلا به فلج مغزی از اسپاسم رنج می برند. 41.8 درصد نمیتوانستند مستقل راه بروند. 30.6 درصد دیگر توانایی راه رفتن نداشتند.
هرگز زمانی نخواهد رسید که از همه موارد فلج مغزی پیشگیری شود. اما اقداماتی وجود دارد که میتواند توسط مردم برای جلوگیری از موج موارد جدید انجام شود. پتانسیل کاهش فلج مغزی زمانی در بالاترین سطح خود قرار دارد که دولت، پزشکی، تحقیقات و والدین نقش خود را با موفقیت در تمام فعالیتهای پیشگیری ایفا کنند.
نقش دولت در پیشگیری از فلج مغزی بر تأمین بودجه تحقیقات، جمعآوری دادهها و بررسی عوامل ایجاد کننده از طریق آژانسهای مختلف خود، از جمله مؤسسه ملی بهداشت متمرکز است.
نقش جامعه پژوهشی کسب اطلاعات بیشتر در مورد علل فلج مغزی است تا اقداماتی برای آموزش و اطلاعرسانی به متخصصان پزشکی و والدین انجام شود. وظیفه محققین طرح سوال است. در اتاق زایمان چه اتفاقی میافتد که باعث کمبود اکسیژن میشود که علت اصلی فلج مغزی است؟ چه عوامل ژنتیکی ممکن است در فلج مغزی کودک نقش داشته باشد؟ مادر باردار چه اقداماتی میتواند انجام دهد که ممکن است احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی را کاهش دهد؟ از طریق مطالعه هدایت شده، هدف محقق جستجوی پاسخ و اطلاعرسانی به عموم است.
نقش جامعه پزشکی صرفاً درمان فلج مغزی نمیشود. از آنجایی که زایمان زودرس یکی از دلایل اصلی این بیماری است، پزشکان، پرستاران و متخصصان پزشکی که دسترسی مستقیم به مادران باردار دارند، نقش اساسی در مشاهده بارداری از طریق تولد و رسیدگی به هر گونه عارضهای که به وجود میآید، ایفا میکنند. جامعه پزشکی منبع مشاوره برای والدین است.
والدین مهمترین نقش را در پیشگیری دارند. اگرچه نمیتوان از همه موارد فلج مغزی پیشگیری کرد - عوارضی در بارداری رخ میدهد که قابل پیشبینی یا رسیدگی نیست - والدین در بهترین موقعیت برای پرسیدن سوال، جستجوی اطلاعات و حمایت از فرزند خود هستند. والدین از طریق فعالیتهای خود تا حد زیادی بر سلامت بارداری تأثیر میگذارند.
پیشگیری از فلج مغزی یک فرآیند چند سطحی است. نتیجه، زمانی که همه عوامل مختلف در جای خود قرار گیرند، تولدی شاد و سالم است.
پیشگیری تحت برخی شرایط امکان پذیر است
درست است که برخی از موارد فلج مغزی وجود دارد که قابل پیشگیری نیست. با این حال، برخی دیگر را میتوان با تلاش والدین، پزشکان، محققان و دولتها محدود کرد.
شرایطی وجود دارد که اعتقاد بر این است که فلج مغزی قابل پیشگیری نیست، همانطور که در مورد ناهنجاریهای مادرزادی وجود دارد. موارد فلج مغزی - تقریباً 90 درصد - اعتقاد بر این است که مادرزادی هستند.
با این حال، اقداماتی وجود دارد که می توان برای جلوگیری از فلج مغزی انجام داد.
در چه شرایطی می توان از فلج مغزی پیشگیری کرد؟
فلج مغزی به دستههای مادرزادی، اکتسابی و استعداد ژنتیکی تقسیم میشود. موارد مادرزادی نتیجه آسیب مغزی است که - گاهی به دلایل نامعلوم - قبل از تولد کودک رخ داده است. علاوه بر این، مواردی که عارضه زایمان رخ میدهد نیز مادرزادی در نظر گرفته میشود.
با این حال، بیشتر موارد اکتسابی پس از تولد کودک اتفاق میافتد. اگر کودک آسیب مغزی را از طریق طبیعی (سکته مغزی)، تصادفی (آسیب اتومبیل) یا هدفمند (سندرم تکان دادن نوزاد) متحمل آسیب مغزی شده باشد، یا اگر دچار عفونت یا شرایط مشابه شده باشد، ممکن است به فلج مغزی مبتلا شود. مغز استعداد ژنتیکی به این معنی است که یک کودک دارای ساختار ژنتیکی است که از طریق مسیرهای علّی ممکن است به فلج مغزی منجر شود.
میتوان اقداماتی را برای پیشگیری از فلج مغزی مادرزادی و اکتسابی انجام داد، اما به نظر میرسد گزینههای بیشتری در کاهش موارد اکتسابی موثر باشد. در مورد استعداد ژنتیکی، زن و شوهری که از استعداد خود آگاه هستند، میتوانند تشخیص دهند که آیا مایل به بچهدار شدن یا فرزندخواندگی هستند که می تواند تا حدودی به عنوان نوعی پیشگیری در نظر گرفته شود.
اگرچه هیچ درمانی برای فلج مغزی وجود ندارد، عوامل خطر زیادی وجود دارد که میتواند احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی را افزایش دهد. تمرکز پیشگیری از فلج مغزی در کاهش یا به حداقل رساندن خطر است. والدین آینده، پزشکان، محققان و سیاستگذاران دولتی نقش مهمی در تلاش برای کاهش احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی دارند.
برنامه ریزی برای بارداری زمان بسیار مهمی برای شروع تامین امنیت کودک است. بهترین راه برای کاهش خطر این است که از آنها آگاه بود و دانست در صورت مواجهه چه اقداماتی باید انجام شود.
خطرات خاصی وجود دارد که قبل از به دنیا آمدن کودک و بلافاصله پس از تولد احتمال تولد کودک مبتلا به فلج مغزی را افزایش میدهد. همچنین، پس از تولد کودک خطراتی رخ میدهد که میتواند منجر به ابتلای کودک به این بیماری شود. اگر بتوان این خطرات را برطرف کرد یا به آنها رسیدگی کرد، احتمال اینکه کودکی سالم به دنیا بیاید و سالم بماند افزایش مییابد.
عوامل خطری که والدین باید در دوران بارداری به آنها توجه داشته باشند در زیر خلاصه شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد موضوع، با یک متخصص پزشکی مشورت کنید.
مادر مبتلا به عفونتهای مزمن است
مادر یک بیماری مقاربتی دارد که به درستی درمان نشده است
مادر Rh منفی است
یک مادر مراقبتهای منظم قبل از زایمان را دریافت نکرده است
تصادفی رخ داده که منجر به آسیب جسمی شده است
پس از تولد کودک، عوامل خطر عبارتند از:
کودک آسیبدیده، مورد آزار و اذیت قرار میگیرد یا تکان شدید میخورد
عفونت اکتسابی است که باعث کاهش جریان خون به مغز میشود
سکته
من یک فرزند مبتلا به فلج مغزی دارم. آیا این بدان معناست که فرزندان دیگر من نیز این بیماری را خواهند داشت؟
خیر، این واقعیت که یک خانواده قبلاً فرزندی مبتلا به فلج مغزی داشته باشد، به طور خودکار به این معنی نیست که یک زن فرزند دیگری نیز مبتلا به فلج مغزی خواهد داشت. این امر به ویژه در صورتی صادق است که او و پزشکانش به علائم هشداردهنده توجه کنند و استعدادهای ژنتیکی را تشخیص دهند. زنی که Rh منفی است ممکن است در بارداری اول عوارض نداشته باشد، اما حاملگیهای بعدی میتواند تحت تأثیر ناسازگاری منفی قرار گیرد. در شرایطی که مادر مبتلا به یک بیماری مقاربتی است، وضعیت سلامتی که جفت را تحت تاثیر قرار میدهد، سابقه بارداری یا زایمان پرخطر، یا عفونت، پزشکان باید در حین نظارت بر بارداری و در حین زایمان اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهند.
چگونه والدین می توانند از فلج مغزی پیشگیری کنند؟
از میان تمام متخصصانی که والدین در دوران بارداری با آنها مواجه میشوند، دو فردی که بیشترین تأثیر را در ابتلای کودک به فلج مغزی دارند، مادر و پزشک او هستند. این بدان معنا نیست که اگر کودکی با فلج مغزی به دنیا بیاید، تقصیر مادر است - به این دلیل نیست که اکثر موارد قابل پیشگیری نیستند. اما میتوان گفت که والدینی که از خطرات شناخته شده آگاه هستند، میتوانند نگرانیهای خود را در صورت بروز یا رخ دادن ابراز کنند. پزشکان به تاریخچه سلامت بیمار خود، معاینات منظم و برنامهریزی شده منظم و نگرانیهای ابراز شده مادر برای تعیین بهترین گزینههای درمانی وابسته هستند.
برخی از اقداماتی که والدین - به ویژه مادران – میتوانند برای پیشگیری از فلج مغزی انجام دهند عبارتند از:
والدینی که به فکر باردار شدن هستند، باید با پزشک مربوطه خود ملاقات کنند و در مورد اهداف خود صحبت کنند
سپس پزشکان آزمایشهای مناسب را انجام میدهند و سؤالات مناسب را میپرسند تا به بهترین نحو تعیین کنند که آیا موارد نگرانکنندهای وجود دارد که باید قبل از بارداری به آن پرداخته شود. به عنوان مثال، آزمایش سازگاری خون میتواند خطر را نشان دهد. والدینی که به مواد مخدر یا الکل اعتیاد دارند، یا مادری که در معرض پرتودرمانی قرار گرفته است، باعث نگرانی میشود.
حفظ سلامت جسمانی خود در دوران بارداری
ارتباط ثابتی بین عفونت و خطر وجود دارد که زمان درمان و اثربخشی در مدیریت خطر را در حین زایمان تعیین میکند. علاوه بر این، یک مادر باردار با وضعیت تیروئید غیرنرمال، به مراقبتهای بیشتری احتیاج دارد.
شروع به مصرف اسید فولیک کنید
مطالعات نشان میدهد که دوزهای منظم اسید فولیک، خطر نارس بودن را که یکی از دلایل مهم فلج مغزی است، تا 70 درصد کاهش میدهد. اهمیت حفظ رژیم ویتامینهای دوران بارداری را نیز نمیتوان نادیده گرفت.
به طور منظم در مراقبتهای قبل از زایمان شرکت کنید
سونوگرافیهای برنامهریزیشده و سایر بررسیهای مربوط به سلامت کودک قبل از تولد به پزشکان کمک میکند تا موارد غیرنرمال را شناسایی کند.
عادات سالم را تمرین کنید
درست غذا بخورید و ورزش کنید. هر چه مادر سالمتر باشد، احتمال اینکه کودک سالم به دنیا بیاید بیشتر است. برخی از مادران با پزشک خود برای به دست آوردن تعادل وزن و تغذیه سالم حتی قبل از بارداری کار میکنند.
از عادات اجتماعی ناسالم خودداری کنید
در دوران بارداری از مصرف الکل و سیگار خودداری کنید. از قرار گرفتن در معرض تتراژن ای شناخته شده مانند بستر گربهها، محصولات پاککننده و کودهای چمن که باعث ایجاد خطر میشوند خودداری کنیدد. از داروهای گیاهی یا داروهای جایگزین که توسط پزشک شما تایید نشده است استفاده نکنید.
پزشکان و بیمارستان های خود را عاقلانه انتخاب کنید.
در مورد اعتبار پزشک خود تحقیق کنید، به تاریخچه حرفهای آنها نگاه کنید، از سابقه زایمانهای مشکلساز یا قصور پزشکی مطمئن شوید. در دسترس بودن پزشک بعد از ساعت کاری و برنامه چرخش پزشک را بدانید
پس از تولد کودک مراقب زردی باشید.
زردی شدید میتواند نشانهای از سایر مشکلات سلامتی، به ویژه مننژیت باشد، که میتواند احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی را افزایش دهد. تشخیص زردی آسان است زیرا پوست کودک زرد میشود.
در مورد واکسیناسیون به روز باشید.
بیماریهایی مانند مننژیت و سرخجه میتوانند منجر به فلج مغزی شوند، اما اگر کودک به برنامه ایمنسازی توصیه شده دسترسی داشته باشد، کاملاً قابل پیشگیری هستند. پیروی از توصیههای یک متخصص اطفال مورد اعتماد خطر را به حداقل میرساند.
برای جلوگیری از صدمات و حوادث احتمالی اقدامات احتیاطی را انجام دهید.
اطمینان حاصل کنید که کودکان به طور ایمن روی صندلی ماشین وسیله نقلیه، صندلی بلند، کالسکه یا دوچرخه ثابت هستند. صدمات به سر که در هنگام تصادفات وسایل نقلیه رخ میدهد میتواند باعث فلج مغزی شود. برای جلوگیری از این امر، هنگام رانندگی کودک خود را در صندلی ایمنی مورد تایید قرار دهید. مراقبت از فرزند خود را به دستان شایسته بسپارید. کسانی که از کودک مراقبت میکنند نیاز به صبر، مهارت و آگاهی کلی از نیازها و رفتار کودک دارند. عوامل استرسزا برای فردی که نمیداند چگونه از کودک گریان مراقبت کند، شناخته شده است که کودک را تکان می دهد که باعث سندرم کودک تکان خورده و اختلال مادام العمر یا مرگ میشود.
نقش یک پزشک در پیشگیری از فلج مغزی، تعیین استاندارد مراقبت از بیمار برای هر یک از والدین است.
فعالیتهایی که پزشک انجام میدهد و به پیشگیری از فلج مغزی کمک میکند عبارتند از:
اصرار بر مراقبتهای قبل از زایمان، از جمله انجام آزمایشهایی که ممکن است مشکلات را زود تشخیص دهند، زمانی که به طور بالقوه قابل درمان باشند.
نظارت جنین در طول فرآیند زایمان برای اطمینان از اینکه کودک در مضیقه نیست و کودک سطوح کافی از اکسیژن را دریافت میکند.
مشاوره یک زن در مورد اقدامات بهداشتی در دوران بارداری، از جمله مشاوره قبل از بارداری با پدر یا شریک زندگی
مدیریت شرایط سلامتی، مانند عفونتها. همچنین درمان بیماریهای مقاربتی مانند تبخال که مطالعات نشان داده ممکن است به کودک منتقل شود.
سفارش آزمایشات ژنتیکی برای شناسایی وجود شرایطی که میتواند باعث مشکلات عصبی ارثی شود
اطمینان از به روز بودن واکسیناسیون کودک برای کاهش احتمال بیماریهای عفونی مانند سرخجه
واکنش مناسب و رسیدگی به شرایط اضطراری، مانند خونریزی، که در دوران بارداری رخ میدهد
استفاده از تستهایی که ضربان قلب، تون عضلانی، رفلکسها و وضعیت پوست نوزاد را بلافاصله پس از تولد ارزیابی میکند.
به روز بودن در مورد استانداردهای صنعت مراقبت
آموزش بیماران از نظر بهترین شیوههای مراقبت قبل، حین و بعد از بارداری
حفظ سابقه خالی از قصور پزشکی و صدمات هنگام تولد
بررسی زردی کودک پس از زایمان
درمان کودک در طول ماههای آسیبپذیر پس از تولد از طریق ویزیتهای نوزادی که برای شناسایی و اصلاح شرایط پزشکی که میتواند منجر به آسیبهای مغزی شود، و همچنین ردیابی رشد و تکامل کودک طراحی شده است.
پزشک یک متخصص قابل اعتماد است که اولین خط دفاعی در برابر شرایط بحرانی است. پیشنهاد میشود اگر والدین به تواناییهای پزشک اطمینان ندارند، از سؤال بیشتر از پزشک، گرفتن نظر دوم یا ایجاد تغییر دریغ نکنند. .